Yazar: Eduardo A. Vicuña S. DVM MSc Kanatlı Teknik Departman Müdürü
Sinbiyotikler, sıcaklık stresinin olumsuz etkilerini azaltmak için ilgi çeken bir araçtır. Yüksek sıcaklıkların neden olduğu strese karşı bağışıklık tepkisini hafifleterek kanatlıların performansını artırır.
Özet
>Yüksek sıcaklık, bağışıklık sistemi dahil olmak üzere broylerlerde bir dizi sistem üzerinde olumsuz etkiler yaratır.
> Sıcak stresi altındaki bir hayvan patojen tehdidi ile karşı karşıya kaldığında, bağışıklık tepkisi bunun üstesinden gelmek için yeterli olmayabilir ve bu durum bağırsakta kolonizasyona neden olabilir.
> Sinbiyotikler, bağırsaklara yararlı bakteriler veren ve sıcaklık stresinin performans üzerindeki etkisini azaltan prebiyotik ve probiyotiklerin bir kombinasyonudur.
Sıcaklık stresi
Yüksek çevre sıcaklığı, kanatlı hayvan endüstrisindeki düşük performansın en önemli nedenlerinden biridir. Kanatlılar, belirli bir sıcaklık aralığında termoregülasyona uğrarlar, ancak aşırı koşullara maruz kaldıklarında fizyolojik mekanizmaları optimal bir termik denge kuramayabilir. Bu sıcaklık regülasyonu kaybına sıcaklık stresi denir (Lara ve Rostagno, 2013).
Sıcaklık stresi, kümes hayvanlarının sağlığı ve performansının en önemli çevresel etkenidir (Ayo ve ark., 2011). Elektrolit, immünolojik, fizyolojik ve anatomik değişikliklere sıcaklık stresi neden olur; bu değişikliklerin kapsamı yüksek sıcaklıklara maruz kalma süresine (Boddicker ve ark., 2014), yaşa ve genetik duyarlılıklara (Felver-Gant ve ark. 2012) bağlıdır.
Sıcaklık stresi, kümes hayvanlarında elektrolit dengesizliğine ve (Borges ve ark., 2004), performans düşüşüne neden olabilir (Gamba ve ark., 2015). Sıcaklık stresinin, yumurta kabuğu oluşumu için gerekli olan ve kanda serbest olarak bulunan minerallerinden kalsiyumu azalttığı da görülmüştür (Odom ve ark., 1986). Bu nedenle, sıcaklık stresinden etkilenen şey, sadece genel fizyoloji değildir, aynı zamanda broylerlerde verimli yaşam ve et kalitesi (Muiruri ve Harrison, 1991), yumurtacı tavuklarda ise yumurta ağırlığı ve kabuk kalınlığı da etkilenebilir (Wolfenson ve ark., 2001). Bağışıklık sisteminin tepkisi, sıcaklık stresinin bir sonucu olarak da değişebilir (Padgett ve Glaser, 2003) ve bağışıklık sisteminin çevresel sorunlarla başa çıkma kapasitesini etkiler. Sıcaklık stresi nedeniyle bağışıklık sisteminde yaşanan değişiklikler, lenfoid organların ağırlığında bir azalmaya, kanda dolaşan daha az antikora (Felver-Gant ve ark., 2012) ve makrofaj fagositoz aktivitesinin baskılanmasına yol açabilir (Niu ve ark. 2009). Bu değişiklikler, bağışıklık sistemi bir antijenle sunulduğunda tetiklenen etkilerin artmasına müdahale edebilir ve sonuç olarak farklı patolojilere duyarlılığı artırabilir. Yüksek çevresel sıcaklıklara yanıt olarak üretilen kortikosteroidlerin ve diğer maddelerin bir sonucu olarak önemli anatomik değişiklikler meydana gelebilir. Bu değişikliklerden biri, yoğun durumlarda yok edilebilen, içteki katmanları bağırsak içeriğine maruz bırakan ve bağırsağın sindirim ve emme kapasitesini azaltan enterik epitel yüzeyine verilen zarardır. (Dokladny ve ark., 2015).
Sinbiyotikler
Sinbiyotikler, hem prebiyotik hem de probiyotikleri içeren, bilimsel olarak geliştirilmiş katkı maddeleridir. Probiyotikler, konakçı için faydalı aktiviteye sahip canlı bakterlerdir. Prebiyotikler, canlı mikroorganizmalar için besin maddeleri sunan karmaşık, sindirilemez lif molekülleridir. Probiyotik ve prebiyotikler bir arada; antiinflamatuvar süreçleri tetikleyen interlökin sekresyonunun modülasyonu (Otte and Podolsky, 2004), doğal enterosit hücre apoptoz sürecinin gecikmesine öncülük eden koruyucu sitokin üretimi ve epitel hücre yenilenmesinin artırılması (Rakoff-Nahoum et al., 2004) gibi bakterilerin faydalarını artıran sinerjistik bir etki göstermektedir (Gmeiner et al., 2000).
Sinbiyotikler ve sıcaklık stresi
Sıcaklık stresinde, gastrointestinal sistem ve bağışıklık sistemi üzerinde etkisi olduğu bilinen sinbiyotikler, faydalı bakterilerin biyolojik aktivitesi yoluyla; bağırsak sağlığını korumak, bağışıklık düzenleyici etki elde etmek ve inflamatuvar süreçleri azaltmak için kullanılabilirler. Bu nedenle, sinbiyotik takviye edilmiş rasyonlarla beslenen broylerler, sinbiyotik takviyesi almayanlara göre daha iyi kilo artışı göstermiştir (Vicente ve ark., 2007). Yararlı bakterilerin, epitelyal morfolojiyi, yemden yararlanma ve mikrobiyal profili geliştirebileceği gösterilmiştir (Fuller, 1989). Bu etkiler iyi bağırsak sağlığını teşvik eder ve sıcaklık stresinin etkisini azaltır, zorlu çevre koşullarında kanatlı performansını iyileştirir.
Özet
Sıcaklık stresi, yüksek çevre sıcaklıklarına maruz kalan kanatlılarda bazı fizyolojik ve anatomik değişikliğe neden olur. Bu değişiklikler arasında, elektrolit yetersizliği, bağırsak direncinin azalması ve zayıf bağışıklık yanıtı bulunur. Sinbiyotikler, sıcaklık stresinin etkisini azaltabilen biyolojik aktiviteleri olan, bilimsel olarak geliştirilmiş katkı maddeleridir. Kanatlı hayvan endüstrisindeki sıcaklık stresinin neden olduğu ekonomik etkiyi azaltmak için kullanılabilecek önemli bir araçtır.
Vaka araştırma sonuçları
Kolombiya’da gerçekleştirilen ticari bir çalışmada, broyler piliçler (günlük yaştan 5 haftalığa kadar) kontrol ve tedavi grubu olmak üzere iki gruba ayrıldı: PoultryStar® solüsyon formda 1, 2, 3, 7, 14, 21, 22, 28 ve 35. günlerde (toplam dokuz uygulama) tedavi grubuna aralıklı olarak uygulandı. Gerçekleştirilen deney boyunca ortalama sıcaklık 30 °C idi. Kontrol grubu ve PoultryStar® solüsyonu uygulanan tedavi grubu; ayrı ayrı 5.000 boryler içeriyordu. Her hafta vücut ağırlığı (Şekil 1) ve yem alımı (Şekil 2) ölçüldü. PoultryStar® tedavi grubundaki broylerlerin ortalama vücut ağırlığı kontrol grubuna kıyasla daha fazlaydı. Ayrıca, yem alımı ve yemden yararlanma oranı (Şekil 3), PoultryStar® takviyesinin yapıldığı grupta kontrol grubundakilere kıyasla daha iyiydi. Sonuçlar, PoultryStar® tedavi grubunun deney sırasında daha yüksek ortalama vücut ağırlığına, daha yüksek yem alımına ve daha düşük yemden yararlanma oranına sahip olduğunu gösterdi.
